Drewno

Właściwości drewna

Opis drewna i jego zastosowanie – do jakich domów i kotłów?

• drewno jest to paliwo stałe, łatwo dostępne i tanie, używane do kotłów c.o. i kominków,
• typowe, tradycyjne kotły na szczapy i polana drewna mają dość małą sprawność ~60%, nowoczesne kotły zgazowujące, z dwustopniowym spalaniem drewna mają sprawność na poziomie 80-90%,
• sprawność kotła zależy od wilgotności drewna, powinna ona wynosić 12-20%,
• niską wilgotność uzyskuje się poprzez suszenie (sezonowanie) drewna min. 1,5-2 lat
• zawartość popiołu wynosi 3-4%, siarki – znikome ilości 0,03-0,08% - im mniej tych składników, tym większa wydajność paliwa
• drewno może być paliwem w uniwersalnych kotłach na paliwa stałe, obok węgla, pelet, wiór, zrębków, itp., a także w kotłach produkujących ciepło i prąd, czyli w systemach mikrokogeneracyjnych,

Wydajność drewna – ile ciepła ze spalenia 1 kg paliwa?

• drewno jest mało wydajnym paliwem, wartość opałowa drewna suchego wynosi 8-15 MJ/kg (~8400MJ/m3 = 5460 MJ/mp – metra przestrzennego), tzn.: z 1 kg (m3) drewna można uzyskać 8-15 MJ (8400 Mj) ciepła
• wydajność zależy od stopnia wilgotności drewna, suche może być nawet dwa razy bardziej wydajne
• w przeliczeniu na ilość energii uzyskanej w ciągu 1 h z 1 kg drewna, wartość opałowa wynosi 4-4,9 kWh/kg

Składowanie drewna

Lokalizacja składowania na terenie otwartym

• drewno, przed użyciem powinno być sezonowane, czyli pozostawione do wyschnięcia na min. 1 rok, a najlepiej 2 lata,
• aby dobrze i szybko wyschło, powinno być połupane na szczapy o długości wygodnej do użycia, czyli 30-40 cm,
• w czasie sezonowania, szczapy muszą być zabezpieczone przed działaniem deszczu i śniegu, najlepiej, jeśli są ułożone na terenie otwartym pod zadaszeniem, w tzw. drewutni, pod wiatą albo w szopie gospodarczej,
• nie powinny leżeć bezpośrednio na ziemi, gdyż mogą ciągnąć z niej bardzo szkodliwą wilgoć, najlepiej pryzmę drewna ułożyć na ruszcie lub legarach, co zapewni odpowiednią wentylację,

Składowanie w pomieszczeniu

• drewno przechowywane w domu, powinno być już sezonowane
• musi mieć zapewnione odpowiednie warunki, nie może być składowane w miejscach wilgotnych,
• pomieszczenie ze składowanym drewnem musi być dobrze przewietrzane i wentylowane,
• drewno składowane w kotłowni, nie może leżeć – z uwagi na jego łatwą zapalność –blisko kotła, ale w bezpiecznej odległości (najlepiej ok. 1 m); podobnie drewno ułożone w pokoju, przy kominku.

Kotłownia na drewno

Lokalizacja i wymagania techniczne pomieszczenia?

• kotłownia na paliwo stałe musi mieć wysokość min. 2,2 m, chyba, że dom jest wybudowany przed 12/2002 r. – wtedy dopuszcza się wysokość 1,9 m,
• kubatura pomieszczenia obliczana jest ze względu na moc cieplną kotła: 4 m3 na każdy 1 kW nominalnej mocy cieplnej, ale nie może mieć mniej niż 30m2,
• posadzka musi być wykonana z materiałów niepalnych,
• do pomieszczenia musi być doprowadzona instalacja kanalizacyjna, by możliwe było odprowadzenie wody po podłodze do kratki ściekowej (spadek podłogi w kierunku kratki),
• kotłownia wentylowana jest w sposób grawitacyjny, nawiewno-wywiewny,
• otwór nawiewny ma przekrój min. 200 cm2 i znajduje się w ścianie zewnętrznej na wys. max.1 m nad podłogą,
• jeżeli kotłownia nie ma ściany zewnętrznej, nawiew może odbywać się kanałem poprzez pomieszczenia sąsiednie,
• otwór wywiewny (kratka wentylacyjna) umieszczony jest pod sufitm (najlepiej za kotłem) i prowadzi do kanału wentylacyjnego w kominie; panał ma wymiary 14x14 cm,
• jeżeli kotłownia ma ścianę zewnętrzną, należy w niej wybić okna,
• drzwi wejściowe do kotłowni mają szerokość w świetle min. 80 cm, są otwierane na zewnątrz i mają odporność ogniową EI30, od wewnątrz kotłowni drzwi nie mają klamki i otwierają się przez pchniecie,
• kotłownia musi mieć zapewnione sztuczne oświetlenie elektryczne,

Gdzie ustawić kocioł?

• kocioł musi być tak ustawiony, by z każdej strony był możliwy do niego dostęp, czyli powinien mieć wolną przestrzeń o szerokości 100 cm po bokach, 70 cm z tyłu i 200 cm z przodu, co gwarantuje możliwość jego swobodnej obsługi, czyszczenia i konserwacji,
• kocioł stoi na podwyższeniu-fundamencie o wysokości 5 cm, wykonanym z materiału niepalnego,
• przed kotłem wyłożony jest pas blachy stalowej o szer. 50 cm i gr. 7 mm,

Jak odprowadzać spaliny?

• spaliny i dym z kotła na paliwo stałe odprowadzane są przewodem dymowym, znajdującym się w kominie,
• przewód dymowy musi być żaroodporny; może być murowany, ze stali nierdzewnej lub szamotowy w kominie z pustaków z keramzytobetonu,

Dostawy paliwa

Jak kupić dobre paliwo?

• najtaniej można kupić drewno w nadleśnictwie; nie jest ono sezonowane i przycięte; trzeba jest przez rok lub dwa składować i porąbać na szczapy,
• dobre, sezonowane drewno można kupić w tartaku i składzie opałowym, tam jest ono już pocięte na szczapy o dł 30-45 cm,

Najczęstsze wady dostarczanego paliwa

• drewno złe, to przede wszystkim drewno wilgotne, nie sezonowane; jego wartość opałowa jest dwa razy mniejsza,
• duża zawartość żywicy też obniża jakość drewna, dlatego nie powinno się spalać drewna iglastego,

Jak sprawdzić jego jakość?

• - na próbę można kupić jak najmniejszą ilość drewna i zapalić w kotle lub kominku – jeśli będzie się dymiło, strzelało żywicą i brudziło ścianę, znaczy, że nie nadaje się do kupna,

Częstotliwość dostaw

• – roczne zużycie drewna dla domu o pow. 150. m2 to 6-12 t, czyli 10-20 m3 (w zależności od rodzaju drewna); jeśli jest do dyspozycji duża drewutnia, najlepiej kupić jak najwięcej paliwa, mając na uwadze to, że im dłużej jest ono składowane, tym lepiej.

Eksploatacja

Bezpieczeństwo – czy zagraża mieszkańcom?

• kocioł na drewno musi posiadać na tabliczce znamionowej znak CE, który gwarantuje bezpieczne działanie podczas prawidłowego użytkowania,
• musi też posiadać instrukcję techniczną dla instalatora i użytkownika (tzw. dokumentację techniczno-ruchową DTR),
• na kotle powinny być zapisane ostrzeżenia dotyczące paliwa oraz wymagania co do kotła i ograniczenia w jego działaniu; wymagania dotyczą m.in. wentylacji pomieszczenia i miejsca zamontowania kotła,
• równe, bezpieczne spalanie bez dymu i swądu, daje drewno z twardych gatunków drzew liściastych: grab, buk, dąb i owocowych (zapach): jabłoń, grusza, wiśnia,
• nie zaleca się stosowania drewna z drzew liściastych, gdyż dają dym, sadzę i zawierają dużo „strzelającej” żywicy, która brudzi otoczenia kominka lub kotła,
• niewłaściwa obsługa kotła i nie przestrzeganie zasad bezpieczeństwa może spowodować w trakcie spalania drewna wydzielanie się trującego tlenku węgla CO,
• nie wolno ustawiać na kotle, lub też w jego pobliżu żadnych łatwopalnych materiałów i substancji, jeśli nie jest znana ich palność, odległość od paleniska powinna wynosić min. 20 cm
• jeśli ma miejsce niebezpieczeństwo pożaru, wybuchu, itp. kocioł musi być natychmiast wyłączony,

Obsługa kotła

• montaż, instalacja kotła i przeprowadzenie próby grzewczej muszą być przeprowadzone przez autoryzowany serwis, co daje podstawę do udzielenia gwarancji przez producenta,
• serwisant nastawia parametry działania kotła zgodnie z instrukcją i życzeniem właściciela, uruchamia też po raz pierwszy kocioł,
• użytkownik może jedynie włączyć kocioł, nastawić temperaturę na miarkowniku ciągu, wyłączyć kocioł, a w czasie pracy sprawdzać jego działanie,
• podczas wybierania popiołu z kotła, materiały łatwopalne muszą być w odległości minimum 1,5 m od kotła,
• popiół z kotła należy przełożyć do pojemnika z pokrywą,
• kocioł na drewno powinien być użytkowany z maksymalną temperaturą 95 st. C

Konserwacja kotła i przeglądy

• czyszczenie kotła odbywa się raz w tygodniu,
• nie należy czyścić ścian komory spalania,
• czyścić można kocioł jedynie niepalnymi środkami myjącymi,
• najmniej zanieczyszczone są kotły zgazowujące drewno, najrzadziej się też je czyści – raz na kilka tygodni.
• przegląd techniczny kotła powinien odbywać się raz w roku, może go dokonać instalator z ogólnymi uprawnieniami instalacyjnymi,

Przegląd instalacji wentylacyjnej i dymowej

• konieczny jest też okresowy przegląd przewodów kominowych: wentylacyjnych i dymowych, a także ich czyszczenie, przegląd powinien być robiony co 3 miesiące,
• przegląd musi obejmować również wentylację nawiewną; jej złe działanie lub niedrożność mogą spowodować obniżenie sprawności kotła.

Koszty

Roczne zużycie dla domu o pow. ~150 m2

• - 6-12 t/rok, czyli 10-20m3/rok ( w zależności od rodzaju drewna).

Koszt inwestycyjny

• - kocioł 3 000-5 000zł
• - instalacja wewnętrzna ok. 600-800 zł

Koszt eksploatacyjny – paliwo

• 160-250 zł/m3, czyli 1 600-5 000 zł/rok