Gaz płynny LPG: propan lub mieszanka propan-butan

Właściwości gazu płynnego

Opis gazu płynnego i jego zastosowanie - do jakich domów i kotłów?

• gaz płynny jest przechowywany jako ciecz, a spalany jako gaz – pod ciśnieniem zmienia stan na ciekły,
• nie zawiera wilgoci i popiołu, za to dużo siarki 0,01-2% (im mniej tych składników, tym większa wydajność paliwa)
• wymagana jest dość duża działka, na której instalowany jest zbiornik z paliwem
• mieszanka propan-butan nie nadaje się na działki o wysokim poziomie wód gruntowych (zbiornik podziemny), propan jest z kolei odpowiedni- ma niską temperaturę wrzenia -42 st. C i może być w zbiorniku naziemnym,
• jest uniwersalny, może zasilać wszystkie gazowe urządzenia w domu: kocioł c.o. (centralnego ogrzewania), podgrzewacz c.w.u (ciepłej wody użytkowej), kuchenkę,
• topaliwem czyste, wygodnew eksploatacji i stosowane w urządzeniach całkowicie zautomatyzowanych i bezobsługowych,
• stosowany jest do kotłów c.o.: tradycyjnych i kondensacyjnych, dwufunkcyjnych lub z zasobnikiem c.w.u., sprawność urządzenia może osiągnąć nawet 109% (kotły kondensacyjne), czyli uzyskuje się więcej otrzymanej energii cieplnej niż włożonej w proces spalania,

Wydajność gazu płynnego – ile ciepła ze spalenia 1 kg paliwa?

• jest paliwem bardzo wydajnym, wartość opałowa mieszanki propan-butan wynosi 45-46 MJ/kg (25 MJ/l), propanu 47 MJ/kg, tzn.: z 1 kg (1 l) gazu można uzyskać 45-46 MJ (25 MJ) ciepła
• w przeliczeniu na ilość energii uzyskanej w ciągu 1 h z 1 kg gazu, wartość opałowa wynosi 13 kWh/kg

Składowanie

Zbiornik na LPG – jak duży i z czego wykonany?

• dla potrzeb domu o pow. 150 m2, wykorzystywane są zbiorniki o pojemności 2700 l i wymiarach: średnica 1,25 m, długość 2,55 m,
• wykonane są z polietylenu o wysokiej gęstości, lekkich laminatów lub kwasoodpornej stali węglowej, pokrytej nowoczesną, ekologiczną powłoką antykorozyjną - są szczelne, odporne na przebicie prądem o napięciu min. 14 V,
• posiadają kopułę z tworzyw sztucznych, która umożliwia dostawy gazu,

Lokalizacja zbiornika

• zbiornik na LPG musi znajdować się poza domem, na terenie działki,
• w zależności od tego, który gaz płynny jest magazynowany, jego zbiornik może być usytuowany tylko pod ziemią lub również na niej,
• jeżeli paliwem jest propan, który ma dużą wytrzymałość na niskie temperatury, zbiornik może być usytuowany na ziemi lub pod nią,
• jeżeli paliwem jest mieszanka propan-butan, zbiornik może być tylko pod ziemią,
• zarówno zbiorniki podziemne, jak i naziemne, instalowane są na płycie fundamentowej i uziemione,
• zbiornik naziemny może być sytuowany jedynie na dość dużej działce, gdyż wymaga zachowania odległości: od domu mieszkalnego, budynku magazynowego lub produkcyjnego - – 3 m od granicy z sąsiadem – 1,5 m, od rowów, studzienek i wpustów kanalizacyjnych -5 m, od drzew i krzewów – 3 m, nie można go montować w zagłębieniach terenu, ani w miejscach podmokłych,
• zbiornik podziemny, o wymiarach śr. 1,25 m, dł. 2,55 m powinien mieć przygotowany w ziemi wykop o wymiarach: dł. 4,6 x szer. 3,5 x gł. 2,2 m,
• może być, ze względu na wysoki poziom wód gruntowych, tylko częściowo wkopany w teren, z częścią naziemną obsypaną gruntem i obsianą trawą,
• może być umieszczony na trochę mniejszej działce, niż zbiornik naziemny; ma inne wymagania, co do odległości: od budynku mieszkalnego, magazynowego i produkcyjnego
• 1 m, od granicy działki – 0,5 m, od rowów, wpustów kanalizacyjnych i studzienek – 5 m,
• zarówno zbiornik podziemny, jak i naziemny powinny być, ze względu na tankowanie z cysterny, umieszczone w odległości nie większej niż 35 m od drogi dojazdowej.

Kotłownia

Lokalizacja i wymagania techniczne pomieszczenia

• kotłownia na gaz płynny musi mieć wysokość min. 2,2 m, chyba, że dom jest wybudowany przed 12/2002 r. – wtedy dopuszcza się wysokość 1,9 m
• jeżeli w kotłowni zamontowany jest kocioł z otwartą komorą spalania, kubatura pomieszczenia musi mieć min. 8 m3, jeżeli kocioł ma zamkniętą komorę spalania, kubatura może wynosić min. 6,5 m3,
• kotłownia nie może być zlokalizowana w pomieszczeniu, w którym podłoga znajduje się poniżej poziomu terenu, zawsze musi być położona powyżej niego,
• w podłodze kotłowni nie mogą być zagłębienia, wpusty, studzienki czy kanały instalacyjne,
• jeżeli pod kotłownią są pomieszczenia, wszystkie przejścia instalacyjne muszą być gazoszczelne,
• w odległości 5 m od kotłowni, na zewnątrz domu, nie mogą znajdować się okna lub drzwi do pomieszczeń usytuowanych poniżej poziomu terenu; dotyczy to zarówno tego budynku, jak i np. domu sąsiada,
• wysokość ścian w kotłowni musi mieć min. 1,9 m,
• pomieszczenie musi być wentylowane w sposób grawitacyjny; zabroniona jest wyciągowa wentylacja mechaniczna,
• przy kotle z otwartą komorą spalania obowiązkowy jest dodatkowy awaryjny otwór wywiewny, który na co dzień spełnia funkcję otworu nawiewnego, musi być niezamykany i umieszczony na wysokości max. 30 cm nad podłogą; ma pow. min. 200 m2,
• otwór wywiewny, do kominowego przewodu wentylacyjnego, umieszczony jest pod sufitem, najlepiej za kotłem,
• przy kotle z zamkniętą komorą spalania nie jest konieczny otwór nawiewny, doprowadzający powietrze do spalania; powietrze dostarczane jest przez dwuścienny przewód koncentryczny,
• kotłownia musi być oświetlona światłem sztucznym o stopniu ochrony przeciwwilgociowej i przeciwpyłowej IP24,
• do kotłowni musi być doprowadzona instalacja wod.-kan.,
• jeśli kocioł jest kondensacyjny, należy podłączyć go do sieci kanalizacyjnej, w celu odprowadzania kondensatu, który zbiera się w procesie spalania

Gdzie ustawić kocioł?

• kocioł musi być tak ustawiony, by z każdej strony można było mieć do niego dostęp, czyli powinien mieć wolną przestrzeń o szerokości ok. 70 cm po bokach, min. 25 cm z tyłu i 100 cm z przodu, co gwarantuje jegoswobodną obsługę,
• przy kotle grzejącym również c.w.u. (ciepłą wodę użytkową), ustawiany jest z reguły zasobnik ciepłej wody, o pojemności 200 lub 300 l iśrednicy ok. 65 cm,

Jak odprowadzać spaliny?

• spaliny powstające w wyniku spalania gazu płynnego odprowadzane są przewodem spalinowym, umieszczonym w kominie,
• może to być przewód z kwaso- i żaroodpornej stali nierdzewnej, jedno- lub dwuścienny (dwuścienny nie wymaga obudowy z cegły), albo kwaso- i żaroodporny szamotowy umieszczony w kominie prefabrykowanym z pustaków z keramzytobetonu,
• kanał spalinowy nie może być mniejszy niż 14x14 cm.

Dostawy paliwa

Jak zamówić dobre paliwo?

• zamówienie na gaz płynny można złożyć telefonicznie lub przez internet (formularz zamówień) u autoryzowanego dostawcy jednego z producentów; wyznaczane jest wtedy spotkanie, na którym przedstawiciel firmy przedłoży ofertę na dostawę gazu (i inne usługi), wyliczając jego zużycie, zgodnie z zapotrzebowaniem i trybem życia mieszkańców,
• firmy – przedsiębiorstwa naftowe oferują nie tylko sprzedaż gazu LPG, ale również projektowaniem instalacji, sprzedaż i montaż zbiorników na gaz, ich podłączenie do domów i dodatkowo załatwienie wszystkich formalności urzędowych,
• przed wybraniem firmy dostawczej, warto porozumieć się z sąsiadami, którzy też korzystają z dostaw gazu płynnego; dzięki wspólnym zamówieniom lub „z polecenia”, można uzyskać wysokie rabaty, promocje i tańsze paliwo przy kilku dostawach,
• najbardziej opłaca się kupić gaz płynny w lecie, kiedy ceny są niższe i przechować w większym zbiorniku,

Najczęstsze wady dostarczanego paliwa

• paliwo od nieuczciwego dostawcy może mieć gorszą wartość opałową (może być zanieczyszczone, rozrzedzone, itp.), podczas spalania wytwarzać nadmiar szkodliwych substancji i niszczyć kocioł

Jak sprawdzić jego jakość?

• niestety indywidualny odbiorca nie jest w stanie w trakcie dostawy sprawdzić jakość paliwa; dlatego tak ważny jest wybór firmy, z która zawierana jest umowa,
• istotna jest również treść umowy, sporządzonej przez dostawcę; należy zawsze brać pod uwagę możliwość natychmiastowego rozwiązania zobowiązań,

Częstotliwość dostaw

• pojemność zbiornika dla domu o pow. 150 m2 wynosi z reguły 2700 l; ze względu na rozszerzalność gazu pod wpływem temperatury, można napełniać zbiornik jedynie do 80-85% objętości,
• w ciągu roku zużycie gazu na ogrzewanie+gotowanie wynosi 3800-5500 l (średnio ok. 4000l)
• sygnałem do zamówienia dostawy jest spadek poziomu paliwa w zbiorniku do 25%,
• dostawa gazu odbywa się więc najczęściej 2 razy w roku.
• można też posłużyć się bezobsługowym systemem rozliczeń za gaz, w którym firma sama odczytuje zużycie gazu i ustala termin napełnieniu zbiornika, a płatności regulowane są dokładnie za tę ilość, która została uzupełniona,

Eksploatacja

Bezpieczeństwo – czy paliwo zagraża mieszkańcom?

• gaz płynny jest łatwopalny i prawie dwukrotnie cięższy od powietrza, wyciekający z nieszczelnej instalacji gromadzi się w najniższych częściach terenu i domu, np. przy podłodze,
• opary wyciekającego gazu są trudne do usunięcia z pomieszczenia,
• jest bezwonny, co - w razie nieszczelności instalacji - powoduje trudny do zarejestrowania przez mieszkańców wyciek gazu,
• zawarta w gazie siarka stwarza niebezpieczeństwo uszkodzenia przewodu kominowego (wymagany kwasoodporny),
• kocioł na gaz płynny musi posiadać na tabliczce znamionowej znak CE, który gwarantuje bezpieczne działanie podczas prawidłowego użytkowania,
• musi też posiadać instrukcję techniczną dla instalatora i użytkownika (tzw. dokumentację techniczno-ruchową DTR),
• na kotle powinny być zapisane ostrzeżenia dotyczące paliwa oraz wymagania co do kotła i ograniczenia w jego działaniu; wymagania dotyczą m.in. wentylacji pomieszczenia i miejsca zamontowania kotła,
• bezpieczniejsze w użytkowaniu są kotły z zamkniętą komorą spalania, zapobiegają one zaczadzeniu.

Obsługa kotła

• montaż, instalacja kotła i przeprowadzenie próby grzewczej muszą być przeprowadzone przez autoryzowany serwis, co daje podstawę do udzielenia gwarancji przez producenta,
• serwisant nastawia parametry działania kotła zgodnie z instrukcją i życzeniem właściciela,
• przed użytkowaniem nowej lub przebudowanej instalacji, należy wykonać główną próbę szczelności, należy ją przeprowadzić również po ponownym włączeniu kotła, jeśli przerwa w działaniu wynosiła więcej niż 6 miesięcy,
• zmiany ustawień działania kotła (temperatury w pomieszczeniach) może dokonywać użytkownik, pod warunkiem, że są one wykonywane zgodnie z dołączoną do urządzenia instrukcją,
• kocioł można uznać za bezobsługowy.

Konserwacja kotła i przeglądy

• zakres konserwacji kotła określa producent w instrukcji obsługi, wymagane jest też przestrzeganie przepisów Prawa Budowlanego,
• zabiegi konserwacyjne polegają na czyszczeniu wnętrza urządzenia, sprawdzeniu działania elementów sterujących i zabezpieczających oraz szczelności kotła, a także ew. wymianie jego podzespołów i przeprowadzeniu koniecznych regulacji,
• konserwacja kotła może odbywać się tylko przy wyłączonym kotle, zamkniętym zaworze gazowym i wyłączonym napięciu,
• przegląd kotła powinien odbywać się co najmniej raz w roku,
• prawidłowa konserwacja gwarantuje większą sprawność kotła i tym samym mniejsze zużycie paliwa,
• daje też gwarancje bezpieczeństwa użytkowania instalacji i mniejsze zanieczyszczenie środowiska.
• przeglądu dokonuje jedynie wyspecjalizowany specjalista, najlepiej autoryzowany serwisant, polecany przez producenta
• przegląd kotła powinien mieć miejsce poza sezonem grzewczym, najlepiej w miesiącach letnich,

Przeglądy zbiornika gazu płynnego

• przegląd techniczny - zewnętrzny zbiornika naziemnego należy robić co 2 lata,
• przegląd techniczny - wewnętrzny zbiornika naziemnego – co 10 lat, zbiornika podziemnego – co 5 lat,
• - przeglądów dokonują inspektorzy UDT (Urzędu Dozoru Technicznego).

Przegląd instalacji wentylacyjnej i spalinowej

• konieczny jest też okresowy przegląd przewodów kominowych: wentylacyjnych i spalinowych, a także ich czyszczenie, przegląd powinien być robiony co najmniej raz na pół roku.
• przegląd musi obejmować również wentylację nawiewną; jej złe działanie lub niedrożność mogą spowodować obniżenie sprawności kotła.

Koszty

Roczne zużycie dla domu o pow. ~150 m2

• c.o. + c.w.u .+ gotowanie = 2-2,9 t/rok, czyli ~3800 -5000 l/rok.

Koszt inwestycyjny

• kocioł 2 500- 15 000 zł, kondensacyjne powyżej 5 000 zł,
• zbiornik na gaz o poj. 2700 l, cena zakupu: naziemny ok. 4 000 zł, podziemny ok. 5000 zł
• dzierżawa zbiornika 420-500 zł/rok
• instalacja zewnętrzna z montażem zbiornika ok. 3 500-4 000 zł
• instalacja wewnętrzna ok. 600-800 zł

Koszt eksploatacyjny - paliwo

• ok. 2,5 zł/l, czyli 9 500-12 500 zł/rok